MÁILMMIÁRBI

Álttá báktedáidda

Álttá báktedáidda muitala midjiide olbmuid eallima ja máilmmiipmárdusa birra mii lei 6000 jagi dás ovdal. Dan rájesgo dat vuosttaš figuvrrat gávdnojedje soaittáhagas 1973:s, de leat eará báktesárgosat ja báktenjuhtosat gávdnon viđa iešguđetge báikkis dán guovllus.

Álttá báktesárgosat Jiepmaluovttas Boazu mas čoarvvit čielgasit oidnojit Foto: Arve Kjersheim, Riikaantikvára

Báktedáidda

Davvi- Eurohpás ovddastit dat 3000 figuvrra mat leat gaskkal 9 ja 27 mehtera otná gaskamearálaš čáhcedási bajábealde, eanemus logu figuvrrain.

Eanan allodaga dihte sáhttá sárgosiid juohkit áigemuddui mii lea ovdalgo 4000 jagi (4000 rájes ovdal min áigerehkenastima gitta jagi 0 rádjái) ja dat de nie muitalit reastta Skandinávia sárgosiid kronologiija. Sárgosiid govvosat čájehit ahte lea leamaš oktavuohta gaskkal Álttá ássama ja ássama nuorta ja lulli guovlluin. Ovttaskas figuvrrat ja eanas ovttastuvvon dáhpáhusat leat erenoamážat iežaset bivdo ja guolástan motiivvaiguin.

Molsašuddi báktedáidda

Dat mii dahká Álttá báktedáidaga nu erenoamážin lea ahte sárgosat ja njuhtosat leat nu máŋggaláganat. Gávdnojit eambbogo 5000 iešguđetlágan figuvrra. Eanemus mihtilmas govat leat elliin, erenoamážit bohccos ja ealggas.

Eanas figuvrrat leat oalle unnit – gaskkal 20 ja 40 cm alu. Muhtun figuvrrat leat oalle lunddolaččat, earát fas eambbo geometralaččat ja stiliserejuvvon. Sárgosat ja njuhtosat čájehit symbolismma ja oskku ovdáneami máilmmi davviguovlluin.

Máilmmiárbi

Álttá báktedáidda sisačállojuvvui máilmmi kultur- ja luondduárbelistui 1985:s.

Oahpásnuva máilmmiárbeguvlui:

Bláđe govaid mat leat govvejuvvon Álttá báktedáidagis

Rock carvings in Hjemmeluft in Alta: Landscape with boat image. Photo: Arve Kjersheim, the Directorate of Cultural Heritage
Rock carvings in Hjemmeluft i Alta Landskap med båtfigur
Foto: Arve Kjersheim, the Directorate of Cultural Heritage
Álttá báktesárgosat Jiepmaluovttas Scene med reinsdyr og mennesker
Foto: Arve Kjersheim, Riikaantikvára
Álttá báktesárgosat Jiepmaluovttas: Scene med menneske, båt og reinsdyr
Foto: Arve Kjersheim, Riikaantikvára
Álttá báktesárgosat Jiepmaluovttas: Bjørn og bjørnunge med bjørnespor
Foto: Arve Kjersheim, Riikaantikvára
Álttá báktesárgosat Jiepmaluovttas: Bjørn i bergkunstfelt med tilrettelegging for publikum
Foto: Arve Kjersheim, Riikaantikvára
Álttá báktesárgosat Gávuonas: Menneske med truger
Foto: Arve Kjersheim, Riikaantikvára
Álttá báktesárgosat Gávuonas: Scene med bjørn, mennesker og reinsdyr
Foto: Arve Kjersheim, Riikaantikvára
Álttá báktesárgosat Gávuonas: Reinsdyr
Foto: Arve Kjersheim, Riikaantikvára
Álttá báktesárgosat Gávuonas: Menneske med bue
Foto: Arve Kjersheim, Riikaantikvára
Helleristninger i Kåfjord i Alta. Et menneske med bue. Foto: Arve Kjersheim, Riksantikvaren
Álttá báktesárgosat Gávuonas: Menneske med bue
Foto: Arve Kjersheim, Riikaantikvára
Álttá báktesárgosat Jiepmaluovttas: Sárgosat mas leat bohccot ja olbmot
Foto: Arve Kjersheim, Riikaantikvára

Publisert: 17. February 2020 | Endret: 28. April 2021