Tilskot til fartøy i 2018

Det er i dag omlag 250 fartøy på Riksantikvaren si verneliste, og 14 av desse er freda. Kvart år fordeler Riksantikvaren tilskot til fartøyvern frå eigen post på statsbudsjettet (kapittel 1429, post 74).

Fleire tusen frivillige legg kvart år ned meir enn 150 000 dugnadstimar på istandsetjing, drift og vedlikehald på dei verna og freda fartøy våre.

– Fartøyvernet er heilt avhengig av den fantastiske jobben som dei frivillige gjer. Dei er òg med på å halde i hevd tradisjonell maritim kunnskap som i dag er borte frå utdanning og arbeidsliv, seier riksantikvar Jørn Holme.

Sjå fylkesvis liste over tilskot nederst i artikkelen.

Ferdigstilling for fleire fartøy

Fleire av fartøya nærmar seg no ferdigstilling og drift, som fiskefartøyet M/S «Hermes» frå 1937, det freda skipet M/S «Granvin» frå 1931, som var første bilførande skip på riksvegen mellom Oslo og Bergen gjennom indre Hardanger, jernbaneferja M/F «Storegut» frå 1956 på Tinnsjøen, lystseglaren «Jærbuen II», bygd av Collin Archer i 1898, og lokalbåten «Hvaler» frå 1892.To av dei best bevarte dampskipa våre, oppmålingsskipet «Hansteen» frå 1866 og ruteskipet «Børøysund» frå 1908, hadde skade på dampkjelen og var ute av drift i 2017.

Reparasjon av klinkbygde skrog og dampkjelar er ikkje lenger vanleg verkstadarbeid, og kunnskapen om dette måtte difor gjenvinnast hjå Bredalsholmen Dokk og Fartøyvernsenter i Kristiansand. Med tilskota for 2018 voner Riksantikvaren at begge fartøya vil vere operative til sommaren.

Mellom større satsingar som skal vidareførast i 2018 er restaureringa av dei to freda skipa M/S «Rogaland» frå 1929, einaste bevarte passasjerskip frå Kystruta Oslo-Bergen, og M/S «Vestgar», ein sjøbuss frå 1957 som representerer siste generasjon lokalskip før dei moderne snøggbåtane overtok passasjertrafikken til sjøs. Også den omfattande restaureringa av «Fremad II» frå 1888 som er eit av dei aller eldste fiskefartøya i Noreg, fraktebåten M/S «Ekar» frå 1915 og lokalbåten «Jøsenfjord» frå 1886 held fram i 2018.

I tillegg kan mange fartøy som må settast i dokk for kontroll og mindre utbetringar, få behalde sertifikata sine. Til dømes hurtigruta M/S «Nordstjernen» frå 1956, skonnerten «Anna Rogde» frå 1868, og bilferja «Gamle Kragerø» frå 1961. Riksantikvaren har også lagt vekt på å støtte det frivillige arbeidet og gjennomføre mellombels sikringstiltak på fartøy av særleg historisk interesse.

Dessutan får seks fylkeskommunar og ein kommune om lag 4 mill. i tilskot over SAVOS-ordninga. Dette løyser ut tilsvarande sum hjå mottakarane, slik at fylka/kommuna kan fordele til saman 8 mill. kroner til verna fartøy lokalt ved hjelp denne ordninga.

Kven kan få tilskot?

For å kunne søkje Riksantikvaren om tilskot til fartøyvern, må fartøyet ha status som «verna skip». For at eit verna fartøy skal kunne få tilskot, er det særskild to tilhøve som er viktige.

Det eine er fartøyet sin kulturhistoriske relevans for norsk maritim verksemd.

Det andre er fartøyet sin fysiske tilstand og graden av autentisitet.

Riksantikvaren vurderer også realismen i prosjekta og det lokale engasjementet. Det vert også lagt vekt på at det over tid skal være ei rimeleg geografisk fordeling av midlane. I 2018 satsar Riksantikvaren på framdrift og ferdigstilling på prosjekt som er igangsette, slik at verkstadfasilitetar og tilskotsmidlar vert frigjevne for komande prosjekt.

For 2018 har det kome inn søknader frå 146 fartøy på til saman ca. 252 millionar kroner. Riksantikvaren sitt budsjett på kr. 61 883 000,- det dekkjer berre 25 % av den totale søknadsmassen.